Verem Eğitim ve Farkındalık Haftası başladı

Her yıl Ocak ayının ilk pazar günüyle başlayan "Verem Eğitimi ve Farkındalık Haftası", toplumun tüberküloz (verem) hastalığına yönelik bilgi sahibi olması ve farkındalık oluşturulması amacıyla çeşitli etkinliklerle kutlanıyor.

Bartın İl Sağlık Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada, tüberkülozun hava yoluyla bulaşan, başta akciğerler olmak üzere tüm doku ve organları etkileyebilen bulaşıcı bir hastalık olduğu vurgulandı. Tüberküloza yönelik bilgiler şu şekilde paylaşıldı: “Ülkemiz, uzun yıllardır başarıyla yürüttüğü “Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı" nı, küresel sağlık hedefleri ve standartları doğrultusunda başarıyla uygulamaya devam etmektedir. Her yıl ocak ayının ilk pazar günü ile başlayan “Verem Eğitim ve Farkındalık Haftası” etkinlikleri, toplumda tüberküloz konusunda farkındalık oluşturmak ve yürütülen faaliyetleri tanıtmak amacıyla düzenlenmektedir. Bu hafta boyunca çeşitli seminerler, eğitim programları ve sağlık taramaları gerçekleştirilmektedir.

Tüberküloz Nedir?

Tüberküloz, Mycobacterium tuberculosis adı verilen bir bakterinin neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Çoğunlukla akciğerler olmak üzere tüm doku ve organları (böbrekler, beyin ve kemik gibi) tutabilir. Akciğer dışı tüberküloz bulaşıcı olmayabilir, ancak akciğer tüberkülozu, hastanın öksürmesi ya da hapşırması sonucu hava yoluyla kolayca bulaşabilir. Hasta ile aynı kapalı ortamda uzun süre bulunan kişilerde bulaşma riski artmaktadır.

Korunma Yöntemleri

Hasta yakınları ve temaslıları, bulaşıcı tüberküloz hastalığından korunmak için koruyucu ilaçlar ve kişisel enfeksiyon kontrol önlemleri almalıdır. Maske kullanımı, doğal havalandırmanın sağlanması ve genel hijyen kurallarına uyum, bireyleri bu hastalıktan korumak için son derece önemlidir. Ayrıca, tüberküloz hastalığı belirtileri gösteren kişilerin (uzun süren öksürük, ateş, gece terlemeleri) sağlık kuruluşlarına başvurması gerekir.

Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı

Verem savaşı dispanserlerinde tanı, tedavi ve takip hizmetleri tüberküloz hastalarına ücretsiz sunulmaktadır. Tüberküloz tanısı alan hastanın tedavisi boyunca, dispanserlerdeki sağlık çalışanları tarafından takip edilmekte, gerekli görülen tüm destekler sağlanmaktadır.   
Bakanlığımız tarafından yürütülen “Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı” ile tüberküloza karşı mücadelede, sağlıklı bir yaşam ve koruyucu sağlık hizmetleri sunmayı amaçlamaktadır. Genişletilmiş Bağışıklama Programı kapsamında, bebeklere iki aylıkken ücretsiz yapılan BCG aşısı, tüberküloz menenjiti ve miliyer tüberkülozdan korunmalarını sağlamakta önemli bir rol oynamaktadır. Aşının, tüberküloz riski altında olan çocuklarda hayat kurtarıcı etkisi kanıtlanmıştır.

Tedavi ve İlaç Kullanımı

Tüberküloz hastalığı, yalnızca düzenli ilaç kullanımı ile tedavi edilebilir. Etkili ve düzenli bir tedavi ile bulaştırıcılık genellikle 2-3 haftada sona erebilir. Tüberküloz tanısı alan hastaların ilaçları Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak sağlanmakta ve tedavi süreçleri izlenmektedir. Hastaların ilaçlarını düzenli kullanmaları en önemli faktördür. Bu nedenle, ilaçlar doğrudan gözetimli tedavi uygulamasıyla verilmektedir. Hastaların, bir sağlık görevlisi eşliğinde ilaçlarını alarak tedaviye sadık kalmaları teşvik edilmektedir. Bu yaklaşım, tedavi sürecinin başarı oranını artırmakta ve hastaların motivasyonunu yükseltmektedir.
DGT (Doğrudan Gözetimli Tedavi) uygulamasına düzenli katılan hastalara, Bakanlığımız ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı arasında imzalanan protokol çerçevesinde şartlı nakdi yardım yapılmaktadır. Devletimizin sağladığı bu maddi destek, tüberküloz sebebiyle yaşanan ekonomik kayıpların yükünü hafifletmektedir.
Mobil tarama araçlarımız, her yıl düzenli olarak cezaevlerini taramakta, okul ve iş yeri gibi toplu yaşam alanlarında tüberküloz görülmesi durumunda da bu alanların taranmasında hizmet vermektedir. Erken tanı, tüberkülozun yayılmasını önlemede kritik bir rol oynar. Ayrıca, başta dirençli tüberküloz hastaları olmak üzere tüm hastalarımız, Ankara, İzmir ve İstanbul’daki referans hastanelerinde ücretsiz olarak tedavi edilmektedir. Yüksek risk gruplarının izlenmesi, tüberkülozla mücadelede önemli bir stratejidir.
Tüberküloz, yalnızca sağlık tedbirleriyle değil, biyopsikososyal bir yaklaşımla tüm sektörlerin iş birliği içinde mücadele etmesi gereken bir hastalıktır. Eğitimin artırılması, damgalanmanın azaltılması ve toplumda tüberküloz hakkında doğru bilgi akışının sağlanması, hastalığın yönetiminde kritik öneme sahiptir. 2023 yılı itibarıyla dünya genelinde tahminlere göre yaklaşık 10,8 milyon yeni tüberküloz hastası ortaya çıkmış ve 1,25 milyon kişi bu hastalık nedeniyle ölmüştür. Tüberküloz, bulaşıcı hastalıklardan kaynaklanan ölüm nedenleri arasında COVID-19'dan sonra ikinci sıradadır. Dünya Sağlık Örgütü’nün tahminlerine göre, tüberküloz (verem) ile küresel mücadele kapsamında uygulanan etkin tanı ve tedavi programları sayesinde 2000-2023 yılları arasında yaklaşık 79 milyon hayat kurtarılmıştır. Bu başarı, uluslararası iş birlikleri, sağlık personelinin özverili çalışmaları ve bilimsel araştırmalar sayesinde mümkün olmuştur.
Sonuç Olarak;
Toplumun korunması için her bireyin tüberküloz hastalığına karşı Bakanlığımızca yürütülen faaliyetlere destek vermesi büyük önem taşımaktadır. Bebeklere BCG aşısının zamanında yaptırılması, bireysel ve toplumsal hijyen kurallarına uyulması, uzun süren öksürük şikayetinde veya tüberküloz hastası ile temas edilmesi durumunda, vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması, tüberküloz hastası ve temaslılarının, sağlık personelinin gözetiminde ve düzenli bir şekilde ilaçlarını kullanmaları gerekmektedir.
Tüberküloz ile mücadelede her bireyin rolü önemlidir.
Geldiğimiz süreçte, politik bir kararlılıkla yürütülen programımızın nihai hedefi veremsiz bir TÜRKİYE olup bu hedefe ulaşılması için çalışmalarımız sürmektedir.