Hayaldi gerçek oldu, şimdilerde ünü dünyaya yayıldı

Düzce Üniversitesi’nde öğrenciler ve akademisyenlerin yıllar süren emeğiyle hayata geçirilen ve "20 yıllık bir hayalin ürünü" olarak anılan botanik bahçesi, uluslararası alanda Türkiye’yi temsil eden 12 botanik bahçesinden biri olarak listelendi. Batı Karadeniz’in tek botanik bahçesi olma özelliğini taşıyan alan, zengin bitki çeşitliliğiyle hem bilim dünyasına hem de doğa eğitimine katkı sunuyor.

Düzce Üniversitesi Süs ve Tıbbi Bitkiler Botanik Bahçesi (DÜSTBB), Botanic Gardens Conservation International (BGCI) tarafından oluşturulan Dünya Botanik Bahçeleri listesinde Türkçe ve İngilizce isimleriyle yer aldı.

BGCI’nin dünya genelinde 3 bin 576 botanik bahçesini içeren veri tabanında, Türkiye’den DÜSTBB’nin katılımıyla birlikte yer alan botanik bahçesi sayısı 12’ye yükseldi. Üniversite bünyesindeki bahçeler arasında ise DÜSTBB, bu listeye giren 6’ncı üniversite botanik bahçesi oldu.

Avrupa Birliği ülkelerinden İtalya 103, Almanya 92, Çekya 51, Hollanda 45 ve İspanya 42 botanik bahçesiyle listede yer alıyor. Türkiye’nin komşu ülkelerinden ise Rusya 71, Ukrayna 21, Yunanistan 17, Romanya 12, Bulgaristan 10, Gürcistan 5, İran 5, Moldova 3, Azerbaycan 3 ve Irak 3 botanik bahçesiyle listede bulunuyor.

Düzce Üniversitesi kampüsünde 2021 yılında hayata geçirilen ve 60 dönüm alana kurulu olan botanik bahçede, Batı Karadeniz bölgesinde kaybolma riski taşıyan endemik bitki türlerinin korunması hedefleniyor. Şu ana kadar 23 nadir bitki türü çoğaltılarak kayıt altına alındı. Ayrıca Türkiye genelinde, iklim değişikliği nedeniyle kaybolma tehlikesi bulunan yaklaşık 10 endemik bitki türü de peyderpey bahçeye getirilerek koruma altına alınıyor.

"20 yıllık rüyanın ürünü"

Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necmi Aksoy, botanik bahçesinin geçmişine ve hedeflerine ilişkin açıklamalarda bulundu. Botanik bahçesinin 20 yıllık rüyanın neticesi olduğunu söyleyen Aksoy, "15 yıldır bizler bu bölgenin bitkilerinin korunması için çalışmalar yapıyoruz. Bu botanik bahçesi bir proje ile ortaya çıktı. Bahçemiz yaklaşık 60 dönümlük bir alanda kurulu. Tüm altyapısı Düzce Üniversitesi Rektörlüğü tarafından oluşturuldu. Türkiye’nin ilk botanik bahçelerinden biri olan bu proje ile bu yıl uluslararası listeye girdik. Bu listedeki 6 botanik bahçesi kamuya aitken, diğer 6’sı özel girişimlere ait. Batı Karadeniz Bölgesi’nden listeye giren tek botanik bahçesi de DÜSTBB oldu" dedi.

Aksoy, bahçede 600 farklı bitki türüne ait 10 bin bitki çeşidinin 3 tematik parselde yer aldığını ifade ederek, konuşmasına şöyle devam etti:

"Bu bahçenin amacı, öncelikle endemik bitki türlerinin korunması. Ayrıca, Üniversitemizin Peyzaj Mimarlığı Bölümü öğrencileri burada hocalarıyla birlikte çalışıyor. Doğa eğitimlerinin yapılması, doğanın korunması için projeler üretmektir. Botanik bahçemizin özelliği sis ve tıbbi bitkiler konusundaki bitkilerin yer alması. Tıbbi bitkiler üniversitemizin ihtisaslaşmasıdır. Ülkemizde yaklaşık 12 bin bitki saksonu var ve çok zengin bitki florası var. Dolayısıyla Düzce’nin ayrı bir süs potansiyeli var. Yapraklı ağaç üretiminde Düzce, ülkemizin önde gelen illeri arasında yer alıyor. Amacımız, hem Türkiye’nin hem Batı Karadeniz’in endemik bitki türlerini korumaktır. Düzce yaklaşık 100 civarında endemik bitki türüne ev sahipliği yapıyor. Bütün bunların kurulmasını burada gerçekleştiriyoruz"

"Burada çalışmak çok keyifli"

Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haldun Müderrisoğlu da botanik bahçesinin eğitimdeki önemine vurgu yaptı. Müderrisoğlu, "Botanik bahçesinde uygulama derslerini veriyoruz. Öğrencilere hem bu işin nasıl yapıldığını anlatıyoruz hem de bitkileri öğretmeye çalışıyoruz. Botanik Bahçesi peyzaj mimarlığı bölümü için çok faydalı bir alan. Burada çalışmak keyifli. Öğrencilerimizde bu güzelliğe katkı sağlıyor" diye konuştu.

"Öğrencilerimizi için botanik bahçesi büyük şans"

Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Engin Eroğlu ise bir peyzaj mimarı için botanik bahçesi tasarlamanın hayatlarında yapabilecekleri ender çalışmalardan olduğunu belirterek, öğrencilerinin bu şans ile eğitim aldıklarını belirtti. Prof. Dr. Eroğlu, "Görmüş olduğunuz alan bizim gözbebeğimiz. Bu bahçe, öğrencilerimizle, akademisyenlerimizle ve üniversitemizin katkılarıyla ortaya çıkarttığımız değerli bir ürün. Hem bölgemize hem de ilimize oldukça değerli bir ürün kazandırdığımızı düşünüyoruz. Bizde bu değerin içinde yeni değerler üretiyoruz. Bahçemiz mazisi olan bir alan. Öğrencilerimizin tepkisi ise iki yönlü oluyor. Buraya dokunmak, öğrenci için zor olsa da çalışırken büyük keyif alıyorlar. Özellikle kendileri ürettikten sonra buradaki her fidana ellerinin değdiğini, her bitkiye dokunduklarını görünce çok daha heyecanlı oluyorlar. Burası öğrenciler içinde önemli bir uygulama alanı. Bir peyzaj mimarının ömründe tasarlayabileceği nadir eserlerden bir tanesi botanik bahçesidir. Bir peyzaj mimarına botanik bahçesi tasarlamak ya bir kere denk gelir ya da hiç denk gelmez. Öğrencilerimizde şanslılar" ifadelerini kullandı.