Bartın'ın 'çöplük sorunu' meclis gündeminde

Cumhuriyet Halk Partisi Bartın Milletvekili Av. Aysu Bankoğlu, Batı Karadeniz Bölgesi'nde katı atıkların düzensiz bertaraf edilmesi ve gelişigüzel vahşi depolama yöntemlerinin uygulanmasının bölgenin uzun süredir çözüm bekleyen önemli bir çevre sorunu olduğunu belirterek, Bartın’daki vahşi çöp döküm sahasına giden yola dökülen çöpleri meclis gündeminde taşıdı.

Bankoğlu yaptığı açıklamada çöp alanının yetersiz kaldığını ifade ederek, “Bartın’da kentin katı atıklarının toplandığı vahşi depolama alanının dolması üzerine bölgemizde çok ciddi çöp krizi yaşanmakta. Kent merkezi, ilçe ve beldelerden toplanan çöplerin atıldığı Karasu köyü İnkumu tatil beldesi tepesindeki depolama alanının dolması, çevrede büyük bir kirliliğe neden olmakta. Günlük yaklaşık 150 ton çöpün taşındığı alanın yetersiz kalması nedeniyle çöpler, depolama sahasına çıkan yola kadar yığılmış ve yaklaşık 1 kilometrelik bir alan çöple dolmuş vaziyette. Bartın’ın Boğaz Mahallesi’ne ulaşımı sağlayan yol, biriken çöp yığınları nedeniyle neredeyse tamamen kapanırken, çöp sızıntılarının yağmur sularıyla Bartın Irmağı’na karıştığı da gözlemlenmekte. Bu durum, çevre halkında büyük tedirginlik yaratırken, çevre kirliliğinin boyutu hem karadan hem de havadan çekilen görüntülerle tespit edildi. Bölgedeki çöp depolama ve döküm faaliyetleri doğaya, çevreye ve canlı yaşamına yaptığı etkileri telafisi mümkün olmayan zararlara neden olmaktadır.” dedi.

“50 milyonluk tesis çürümeye terkedildi”

Karasu Köyü İnkumu Tatil Beldesi tepesindeki İnkumu Vahşi Çöp Döküm Sahasının kapısının zincirle kapatılması ve çöp toplayan kurumlara çöp dökecekleri yeni bir yer gösterilmemesini eleştiren Milletvekili Bankoğlu, açıklamasının devamında şu ifadelere yer verdi, “Çöp alanından etrafa yayılan kötü kokuların, derelere, yer altı sularına hatta denize kadar ulaşan çöp sızıntı suları nedeniyle canlı yaşamının olumsuz etkilendiği, çöp depolama alanı çevresindeki yerleşim yerlerinin pis kokular ve çevre kirliliği nedeniyle yaşanamaz hâle dönüşmüştü. Bartın Mahalli İdareler Birliğince, ihalesi 17 Mart 2020’de yapılan ve Amasra Kaman Köyü hudutları içerisinde 98 hektarlık alana kurulan Katı Atık Bertaraf Tesisleri 1,5 ay önce açılmasına rağmen kullanılmamakta ve çürümeye terk edilmektedir. 50 milyonluk tesis yaptıklarını söyleyen bakanlık bu tesisi neden kullanmıyor da çöp toplayan kurumlar çöpleri dökecek yer bulamayıp ağzına kadar dolmuş olan ve kapısı zincirlenen alanın çevresindeki yollara çöpleri dökmek zorunda kalıyor? Anlamak mümkün değil. Bu tam bir AKP iş bilmezliği ve sorumsuzluğudur. Rantı halka tercih eden AKP hükümeti Amasra Kaman Köyü hudutları içerisindeki Katı Atık Bertaraf Tesislerinin kapılarını derhal açıp Bartın halkını soktuğu bu rezil durumdan kurtarmalıdır. 

“Ceza kesilecekse Bartın Mahalli İdareler Birliği kendine ceza kesmelidir”

Vatandaşlarımız, canlıların yaşam alanını, havasını, suyunu kirleten, sağlığını ve psikolojisini bozan Karasu köyü İnkumu tatil beldesi tepesindeki depolama alanının hiç vakit kaybetmeden kapatılmasını ve Bartın İl Özel İdareleri, Amasra, Kurucaşile, Ulus, Abdipaşa, Kumluca, Kozcağız Belediyelerinin toplamış oldukları evsel atıklar olmak üzere ilin tüm çöplerinin Kaman Köyü’ndeki Katı Atık Bertaraf Tesisine dökülmesini talep etmektedir. Bu sorunun muhatabı Bartın Valiliği başkanlığındaki Bartın Mahalli İdareler Birliği’dir. Bakanlık yaptığı açıklamada, Bartın şehir merkezine 9 kilometre uzaklıktaki İnkumu Vahşi Çöp Döküm Sahası’na giden yola dökülen çöplere ilişkin başlattığı incelemeler sonucu Çevre Kanunu’na istinaden; Bartın İl Özel İdaresi, Bartın Belediyesi, Amasra Belediyesi, Kurucaşile Belediyesi ve Ulus Belediyesi'ne 1 milyon 299 bin 54'er TL olmak üzere toplam 6 milyon 495 bin 270 TL idari ceza uygulanmıştır. Bu cezalar neden kesilmiştir? Valiliğe bağlı olan Bartın Mahalli İdareler Birliği’nin sorumluluk alanında olan ve dolduğu için kapıları zincirle kapatılan çöp sahası yerine, ceza yazılan kurumlara yeni bir yer göstermek yine valiliğin işidir. Görevini yapmayan Bartın Mahalli İdareler Birliği dolayısıyla Bartın valiliğinin, çöp dökecek yer bulamayıp, dolan çöp sahasının etrafındaki yollara çöp dökmek zorunda kalan kurumlara yazdığı bu cezayı derhal iptal etmeli ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile valilik sorumluluğunu yerine getirerek Bartın’daki çöp sorununu çözmelidir. Eğer bir ceza kesilecekse Bartın Mahalli İdareler Birliği kendine ceza kesmelidir, belediyelere değil.

“Çöpler tekrar dolu olan alana dökülmeye başlandı”

Önce çöp sahasının kapılarını belediyelere kapattılar. Ormanlık alanı çöplük haline getirip insanımızı, doğamızı, vahşi hayatı ve sularımızı kirlettiler. Çöp yığınlarının oluşturduğu rezil görüntüler ortaya çıkınca yeni yaptıkları Kaman Köyü’ndeki tesisi işletmeciyle anlaşamadıkları için faaliyete geçiremediklerinden dolayı tekrar İnkumu’nda ki dolu sahayı açtılar. Ağzına kadar dolu olan çöp alanına şu an çöpleri döküyorlar. Bunun adı kaş yapayım derken göz çıkarmaktır, çevre facialarının önünü açmaktır.” 

Bankoğlu'dan önerge 

Milletvekili Bankoğlu, TBMM Başkanlığına sunduğu önergesinde şu sorulara yanıt istedi;

1.    Canlıların yaşam alanını, havasını, suyunu kirleten, sağlığını ve psikolojisini bozan Karasu Köyü İnkumu tatil beldesi tepesindeki İnkumu Vahşi Çöp Döküm Sahasının kapatılması gündeminizde midir?
2.    İnkumu Vahşi Çöp Döküm Sahasına giden yol neden basit bir düzenekle kapatılmıştır? Neden çöp taşıyan araçların çöplüğe giden yola girişi önlenmiştir? Çöplük girişi kapatıldığı için içeri giremeyen çöp kamyonlarının çöpleri depolama alanı dışındaki çevre yollara dökmesine izin verilmektedir? Bu durum yaşanan çevre felaketini daha da artırmamakta mıdır?
3.    Bu sahadaki çevre kirliliğine neden olan fazla çöpler neden Kaman Köyü’ne yapılan çöp depolama alanına taşınmamıştır da kapasitesi dolan İnkumu Vahşi Çöp Döküm Sahasına nakledilmiştir? 
4.    Kaman Köyü’ne yapılan 50 milyonluk katı atık tesisi neden işletilememektedir? Tesis neden 3 aydır kullanılmamaktadır? Bu tesisin akıbeti nedir ve ne olacaktır? Tesisi işletmeyen işletmeciye bir yaptırım uygulanacak mıdır? İşletmeci ile yapılan protokol şartları nedir? İşletmecinin sorumluluklarını yerine getirmemesinden dolayı ihalenin iptali söz konusu olacak mıdır?
5.    İnşaası tamamlandıktan sonra Kaman Köyü Katı Atık Bertaraf Tesisleri’ne herhangi bir zamanda çöp dökümü gerçekleşmiş midir? Tesisisin çöp döküm sahası değil, katı atık ayrıştırma tesisi olduğu göz önüne alındığında; bu dökülen çöpler ayrıştırılmış mıdır? Ayrıştırılmış ise hangi şartlar doğrultusunda ayrıştırma işlemi yapılmış ve depolaması nasıl yapılmıştır?
6.    Çöp sızıntılarının yağmur sularıyla karıştığı ve kirlenen Bartın Irmağı’nın ıslahıyla ilgili bir çalışmanız olacak mıdır?
7.    Ormanlık saha alanında, İnkumu tepesinde bulunan İnkumu Vahşi Çöp Döküm Sahası kimim mülkiyetinde ve sorumluluk alanındadır? Bu alan Bartın Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne bağlı İl Mahalli Çevre Kurulu’nun mu Bartın Mahalli İdareler Birliği’nin mi sorumluluk ve yetki alanındadır? 
8.    İnkumu Vahşi Çöp Döküm Sahasına giden yol hangi kurum tarafından kapatılmıştır? Bu kararı Bartın Mahalli İdareler Birliği mi almıştır? 
9.    İnkumu Vahşi Çöp Döküm Sahasına giden yolun kapatılması sonrası ilde çöp toplayan kurumlar olan Bartın İl Özel İdaresi, Bartın Belediyesi, Amasra Belediyesi, Kurucaşile Belediyesi ve Ulus Belediyesine ait çöp kamyonlarına çöp dökecekleri alternatif bir alan gösterilmiş midir?
10.    Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik’inin “kapatma ve kapatma sonrası bakım süreci” kapsamındaki 28.maddesinde; “Düzenli depolama tesisinin tamamen ya da kısmen kapatılması; lisansta belirtilen koşullar gerçekleştiğinde veya işletmecinin talebi ve Bakanlığın onayıyla veya Bakanlığın gerekçeli kararıyla gerçekleştirilir. Kapatma sonrası yapılan izleme ve kontrol işlemleri sırasında ortaya çıkabilecek olumsuz çevresel etkiler konusunda tesis sahibi Bakanlığı bilgilendirir. Tesis sahibi Bakanlığın belirttiği önlemleri almakla ve bundan doğan maliyeti karşılamakla sorumludur.” denilmektedir. İnkumu Vahşi Çöp Döküm Sahasının işletmecisi kimdir? İşletmeci ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı arasında sahanın kapasite aşımı nedeniyle kapanması konusunda bir diyalog gerçekleşmiş midir? Gerçekleşmiş ise işletmeci bakanlığınıza gerekli bilgilendirmeyi yaparak çözüm talebi ve/veya önerisinde bulunmuş mudur? Yönetmelikte belirtildiği gibi bu alanda doğan maliyet işletmeci tarafından karşılanacak mıdır?
11.    Bartın ili şehir merkezine 9 kilometre uzaklıktaki İnkumu Vahşi Çöp Döküm Sahası’na giden yola dökülen çöplere ilişkin Çevre Kanunu’na istinaden; Bartın İl Özel İdaresi, Bartın Belediyesi, Amasra Belediyesi, Kurucaşile Belediyesi ve Ulus Belediyesi'ne 1 milyon 299 bin 54'er TL olmak üzere toplam 6 milyon 495 bin 270 TL idari ceza uygulanmasının nedeni nedir? Bahsi geçen çevre kanunu maddeleri nelerdir?
12.    Cezai işlem yapılan bu kurumların alana girişinin yol kapatılarak engellenmesi, başka bir alana yönlendirme yapmayarak kurumlara çöp dökülecek alan tahsis edilmemesi, Amasra Kaman Köyü hudutları içerisindeki Katı Atık Bertaraf Tesislerinin kullanılmaması sonucu araçların İnkumu Vahşi Çöp Döküm Sahası etrafına ve civar yol kenarlarına çöpleri dökmesinin sorumlusu kimdir? 
13.    Neden Kaman Köyü Katı Atık Bertaraf Tesislerinin işletilememesini ve ceza uygulanan kurumlara çöp döküm alanı yönlendirmesi yapılmasını sağlamayan Bartın Mahalli İdareler Birliği’ne değil de çöp dökecek alan bulamayıp dolu durumdaki çöplüğün etrafına çöpleri bırakmak zorunda kalan Bartın İl Özel İdaresi, Bartın Belediyesi, Amasra Belediyesi, Kurucaşile Belediyesi ve Ulus Belediyesine cezai işlem uygulanmıştır?
14.    Cezai işlem yapılan kurumlara sorumluluk alanları dışında yapılan bu cezai işlem hukuki midir? Bu cezaların iptali konusunda bir tasarrufunuz olacak mıdır?
15.    İnkumu Vahşi Çöp Döküm Sahası orman alanında mıdır? Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik’inin “uygun olmayan döküm sahalarının ıslahı” kapsamındaki 31.maddesi “Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce ilgili mevzuatta belirtilen teknik kriterleri karşılamayan döküm sahalarının ıslahına ilişkin hususlar Bakanlıkça yapılacak düzenlemelerle belirlenir.” denilmektedir. Yönetmelik gereği ormanlık alanlara çöp sahası kurulamayacağı ve bunun bakanlığınızca belirleneceği belirtildiği göz önüne alındığında, Bartın’daki ormanlık alanın çöp denizine dönüşmesi sonucu ilgili bakanlık birimlerinize de,  Aksi durum Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik’inin “Bu Yönetmeliğe aykırı davrananlar hakkında Çevre Kanununun ilgili maddeleri uygulanır.” denilen 32.maddesi gereği bakanlığınız bünyesinde sorumluluklarını yerine getirmeyen birimlerinize de idari yaptırımlar uygulamanız gerekmemekte midir? Bu yönde bir tasarrufunuz olacak mıdır?
16.    Bartın ilinde kullanımda olan ve kullanılmayan kaç adet vahşi çöp döküm alanı vardır?
17.    Bartın ilinde çöp toplama ve vahşi çöp döküm alanlarına döküm yapma yetkisi olan kurumlar nelerdir?
18.    Cezai işlem uygulanan kurumlar haricinde Bartın ilinde Hasankadı Belediyesi, Kumluca Belediyesi, Abdipaşa Belediyesi, Kozcağız Belediyesi, Kurucaşile Belediyesi, Amasra İlçe Özel İdare ve Ulus İlçe Özel İdare de çöp toplarken neden bu kurumlara cezai işlem uygulanmamıştır? Bu kurumlar İnkumu Vahşi Çöp Döküm Sahası haricinde başka bir alanına mı çöp dökümü yapmaktadır?”