Bakan Tunç açıkladı Arabuluculuk uygulaması başlıyor

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç hem ev sahibini hem de kiracıyı ilgilendiren önemli açıklamalarda bulundu. 

Bir televizyon programına konuk olan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç 1+1 dairelerin 3 bin ile 5 bin, 2+1 dairelerin 6 bin ile 9 bin ve 3+1 dairelerin 15 bin TL’yi bulan fiyatlarla kiralandığı Bartın’ını da yakından ilgilendiren fahiş kira artışları, kiracı-ev sahibi davalarını azaltmak için uygulanacak olan arabuluculuk uygulaması ile ilgili açıklamalarda bulundu.  

Bakan Tunç açıklamasında kira artış oranının yüzde 25’ten fazla olmayacağını dile getirerek şu ifadelere yer verdi; “Kira konusu geçen yıl Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) 27. Yasama dönemi kapanmadan önce TBMM’nin gündemine gelmişti. Özellikle büyük şehirlerde İstanbul ve Ankara’da kira fiyatlarında yüksek artışlar söz konusu oldu. Özelikle fahiş artışlar diyebileceğimiz normalinde üstünde artışlar söz konusu olduğunda yüzde 25 konusu gündeme geldi. Yıllık kira artışının yüzde 25’ten fazla olmayacağına ilişkin Borçlar Kanununda bir düzenleme yapıldı. Bu düzenlemenin süresi 1 Temmuz itibariyle dolmuştu. Tabi bu fahiş artışlar, anormal yükselişler devam etti. Özellikle İstanbul ve Ankara’da konut arzının biraz daha az olduğu illerimizde kira fiyatlarında yüksek artışların olduğunu gördük.

“Yüzde 25'lik sınır 1 yıl daha uzatıldı”

Bunlar normal olmayan artışlardı ve bunu dikkate almamız gerekirdi. Bir sınırlama gerekiyordu. Sözleşme Hukukuna müdahale etmek doğru olmayabilir. Hukukta böyle bir ilke var. Ancak zayıfı koruma ilkesi de söz konusu. Zayıfı koruma ilkesini gözettiğimizde dengeli bir durumun olması lazım. Hem Sözleşme Hukukuna müdahale edilmesin, ancak zayıfta korunsun. Burada kiracıların özellikle mağduriyetini önleme anlamında Sayın Cumhurbaşkanımız bu açıklamayı yaptıktan sonra TBMM’deki AK Parti grubu, Cumhur İttifakı bir önerge verdi. Borçlar Kanununda geçici maddeyle bu yüzde 25’lik sınır 1 yıl daha uzatılmış oldu. Yani önümüzdeki 1 yıllık süre içerisinde kira miktarında yüzde 25’ten fazla artış söz konusu olamayacak. 

“Kiracıları mağdur edecek bir durum ortaya çıkacaktı”

Elbette buna itirazlar söz konusu oldu. Eski kiracıların kira miktarındaki artışın düşük seviyede kalması nedeniyle bir takım eleştirilere maruz kalındı. Ama büyük bir çoğunlukta TEFE, TÜFE üzerindeki artış ve son fahiş artışların üzerine tekrar TEFE, TÜFE oranında bir artış söz konusu olduğunda çok daha yüksek miktarlara çıkacak ve kiracıları mağdur edecek bir durum ortaya çıkacaktı. Sosyal bir sorun ortaya çıkacaktı. Bunun önüne geçmek için TBMM’de yüzde 25’lik üst sınır geçici maddeyle 1 yıllık süre uzatılmış oldu. 

Arabuluculuk 1 Eylül’de başlıyor

Burada kiracı ve ev sahibi arasındaki uyuşmazlıklara baktığımız zaman yıl başından bu yana  açılan 90 bin küsur kira davası var. Geçen sene bu orana baktığımız zaman 45 bin civarında. Yani iki kat yüzde 100’ü geçen bir artış söz konusu. Bu davaların miktarını azaltma noktasında da bir çözüm önerimiz oldu. Kira davalarında arabuluculuk.  1 Eylül’den itibaren arabuluculuk müessesi başlıyor. Daha önce hukukta alternatif, uyuşmazlık çözüm yöntemleri olan arabuluculuk müessesi ticari davalarda zorunlu olmuştu. İş ve tüketici davalarında zorunlu hale getirilmişti. Yani kişiler dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunda. Dava şartı arabuluculuk kira davalarında da söz konusu olacak. Kiracı ve ev sahibi kira alacağından ya da tahliyeden dolayı dava açmadan önce arabulucuya başvuracaklar. Arabulucuda anlaşamadıkları takdirde dava söz konusu olacak.  Buda dava yükünü azaltacaktır. 

“ “Şu tarihte boşaltacağım” ifadesi geçersiz”

Kira sözleşmesinde “Şu tarihte boşaltacağım” diye yapılan ifade geçersiz. Tahliye taahhüdünde bulunması gerekir. Kira sözleşmesinden sonraki zamanda kiracının tahliye taahhüdünde bulunması gerekir. Bu taahhüde dayanarak ancak tahliye davası söz konusu olabilir. Bu tahliye taahhütnamesinin geçerliliğiyle ilgili tartışmalar söz konusu. Bunun noterden yapılması noktasında talepler var. Ya da belli bir süre tahliye taahhütlerinin geçerli olmaması yönünde bir kanuni düzenleme gerektiği yönünde görüşlerde var. Tüm bunların kiracı-kiralayan dengesini de gözeterek düzenleme yapılması gerekir. Bu konuda da bir çalışma yapmak gerekiyor. 

“Yeni değerlendirmeler ışığında yeni düzenlemeler yapılabilir”

Arabuluculuk müessesi bu uyuşmazlıkları aza indirecektir. Kiracı ile kiralayan dostane bir şekilde, barışçıl bir şekilde anlaşmaya varabileceklerdir. Adliyeye düşmeden, dava açmak zorunda kalmadan önümüzdeki süreçte 1 Eylül’den itibaren arabuluculuk uygulaması başladığında bunu göreceğiz. Sonrasında çıkacak olan sorunlarla ilgili yine TBMM açıldıktan sonra yeni değerlendirmeler ışığında yeni düzenlemeler yapılabilir tabi ki.”