Amastris Antik Kenti için tarihi karar

Sesamos adı ile kuruluşu M.Ö.7. Yüzyıla dayanan; Hellenistik Dönemde Kraliçe Amastris tarafından yeniden kurulan ve Roma, Bizans, Cenova, Osmanlı gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapan Amasra’nın toprak altına kalan tarihi TPAO sponsorluğundaki kazı çalışmalarıyla gün yüzüne çıkarılıyor.

Amastris Antik Kentini gün yüzüne çıkaracak olan kazı çalışmaları 2022 yılında Amasra Müze Müdürlüğü Başkanlığında ve Bartın Üniversitesinin bilimsel danışmanlık sunduğu kurtarma kazılarıyla başladı.

Sütunlu yapı ve Bedesten olarak bilinen Roma Hamamı olmak üzere 2 farklı alanda başlayan kurtarma kazılarında; Büyük İskender başı, Nymphe (su perisi), Lares (ev tanrısı) heykelleri ile amulet (tılsımlı muska), farklı dönemlere ait yüzlerce sikke, 6 metre uzunluklara sahip mermer sütunlar, yazıt parçaları ortaya çıkarıldı

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Bilimsel Kazı olarak ilan edilen Amastris Antik Kentindeki 2 ayrı alanda Bartın Üniversitesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından çalışmalara yeniden başlandı.
.
Kazı Başkanlığı görevini Bartın Üniversitesi adına Prof. Dr. Fatma Bağdatlı Çam’ın üstlendiği, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün koordinesinde gerçekleştirilen çalışmalara farklı üniversitelerden 20 bilim insanı katkı sağlıyor.

2024 yılı içinde gerçekleştirilecek çalışmalarla beraber sütunlu yapıdaki 6 metre uzunluğa sahip sütunların ayağa kaldırılması ve alanın turizme kazandırılması hedefleniyor.

Kazımızı resmi olarak başlatmış bulunmaktayız

Çalışmalarla ilgili bilgiler veren Bartın Üniversitesi Arkeoloji ve Araştırma Uygulama Merkezi Başkanı Prof. Dr. Fatma Bağdatlı Çam şunları söyledi; “Amastris Antik Kenti kazısı 2024 yılında Bartın Üniversitesi Başkanlığında, Cumhurbaşkanlığı kararlı bir kazıya dönüşmüştür. Cumhurbaşkanlığı kararı ve ardından ruhsatnamemizin gelmesiyle birlikte 19 Temmuz 2024 tarihi itibarıyla kazımızı resmi olarak başlatmış bulunmaktayız. Bakanlık Temsilcimiz Kahramanmaraş Müzesi uzmanı İlhami Kılınçkaya eşliğinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Kazı ekibimizde koruma uzmanı mimar, restatörümüz, çizim belgeleme konusunda uzman arkeolog ve sanat tarihçilerden oluşan bir ekiple başlamış bulunmaktayız. İlerleyen aşamalarda da stajyer öğrencilerimizle birlikte çalışmalarımızı tamamlamak istiyoruz. Bu yıl 2 sektörde gerçekleşmesini planladığımız çalışmalarımız, 2022 yılında Amasra Müzesi Başkanlığında başlatılan kurtarma kazılarıyla ortaya çıkartılan sütunlu yapının Stoa olduğunu düşünmekteyiz. Amasra Kum Mahallesi 321 ada 38-39 parselde yer alan bu sektör, başlıca çalışma alanımız olacak .Bir diğer çalışma alanımız 2023 yılında Amasra Müze Müdürlüğü tarafından sondaj çalışması olarak başlamış, Bedesten olarak bilinen Roma Hamam yapısıdır. 

Yazıtlardan bazıları tümlenebilir durumda

Stoa yapısında 2022 ve 2023 yıllarındaki çalışmalarda 500’ün üzerinde sikke, mermer mimari elemanlar, heykel ve heykelcikler, çok sayıda seramik buluntumuz söz konusudur. Bedesten alanında  özellikle basında önemli yer tutmasının yanı sıra 2023 yılı önemli arkeolojik keşifleri arasında yer alan su perisi olarak tanımlanan Afrodit tipolojisindeki nymphe (su perisi) heykeli başlıca buluntu olarak kaşımıza çıkmaktadır. Ayrıca çok sayıda mermer kaplama, mimari  elemanlar ve daha da önemlisi yazıt parçalarının bulunduğunu biliyoruz. Bu yazıtlardan bazıları tümlenebilir durumdadır. 

Lares  heykelciği de önemli buluntular arasında

Stoa alanının 2023 yılı çalışmalarının son aşamasında, yapının tek olmadığını batı yönünde güneye doğru uzanan olasılıkla bir başka stoa yapısının varlığını tespit etmiştik. Burada kompleks bir yapı ya da forum olarak düşünebileceğimiz Roma kent planında yer alan bir yapıyla karşı karşıya olduğumuzu anlamaktayız. Bu alandan geçen yıllarda elde ettiğimiz heykel ve sikke gibi buluntularımızın sayısının artmasını bekliyoruz. 2022 yılında ulusal ve uluslararası basında önemli yer bulmuş Amulet en önemlisidir. Ayrıca 2023 yılında Büyük İskender heykelinin başı, Roma ev tanrısı olarak bilinen Lares  heykelciği de önemli buluntular arasında sayılabilir. Alanda 2022 yılından bu yana tarihleri MS.1 ile 7. Yüzyıllar arasında değişen toplamda ele geçirilmiştir. 2024 sezonunda buluntuların sayısının giderek artmasını bekliyoruz. Bedesten’de ise iyi korunmuş vaziyette bulunan Nymphe heykeli, alandaki beklentilerimizi arttırmaktadır. Heykelle birlikte gelen mermer parçaları bize alanın iyi korunduğunu ve bundan sonraki süreçte yapılacak çalışmalarda yine heykeller, yazıt parçalarının ve önemli bulguların ortaya çıkartılabileceğine dair bize umut vermektedir.

2024 yılı çalışmalarımızı Kültür ve Turizm Bakanlığı Bartın Üniversitesinin izin ve destekleriyle yürütmekteyiz. Bu vesile ile  Rektörümüz Prof.Dr.Orhan Uzun’a teşekkürlerimizi sunarız. Ayrıca  bu çalışmalarda bize destekte bulunan başta Bartın İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Amasra Kaymakamlığı ve Amasra Belediyesi’ne teşekkürlerimizi sunarız. Kazımızın maddi destekçisi olan sponsorumuz TPAO (Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı)’ya da ayrıca teşekkürler.”